دسته «مصاحبه»

در شرایطی که نوسانات نرخ ارز، ثبات اقتصاد کلان کشور را با چالش مواجه کرده و بسیاری از سیاست‌گذاران اقتصادی در برابر پرسش‌های بنیادین درباره نحوه مدیریت بازار ارز و تبعات آن برای تولید و معیشت عمومی قرار دارند، گفت‌وگو با دکتر محمدجواد ایروانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی، دریچه‌ای مهم برای فهم ابعاد نظری و عملی سیاست‌گذاری ارزی در ایران می‌گشاید. در این مصاحبه، دکتر ایروانی با تأکید بر لزوم تثبیت نرخ ارز به عنوان پیش‌شرط سرمایه‌گذاری و تولید، دیدگاه‌های انتقادی خود را نسبت به رویکردهای نئولیبرال در رهاسازی نرخ ارز و پیامدهای آن بیان کرده و راهکارهایی عملی برای حمایت از تولید و صادرات در چارچوب سیاست‌های کلان کشور ارائه می‌دهد. این گفت‌وگو از سوی رسانه‌ی «حکمران» تنظیم شده و می‌کوشد مبنایی نظری و راهبردی برای بازاندیشی در سیاست‌های ارزی کشور فراهم آورد.

از دهه‌ی 90 به عنوان دهه‌ی از دست‌رفته یاد می‌شود، به این دلیل که در دهه ۹۰ اقتصاد شرطی شد و کلید حل مشکلات مذاکره و ارتباط با غرب عنوان گردید. بالاخره برجام با شروطی از سوی جمهوری اسلامی ایران پذیرفته شد‌ اما با وجود این‌که ایران به همه‌ تعهدات خود عمل کرد، آمریکا و طرف‌های غربی به تعهدات خود عمل نکردند و حتی ترامپ ‌رئیس‌جمهور آمریکا در سال ۱۳۹۷ به طور یک‌طرفه از توافق برجام خارج شد. این بیان قرآن است که قدرت‌های استکباری با رفتار استبدادی خود به هیچ تعهدی پایبند نمی‌مانند. بالاخره تجربه برجام دلیل خوبی بود که به همه مردم و مسئولان نشان داد نتیجه‌ اعتماد و امید بستن به دشمن چیزی جز فریب و ناکامی در دستیابی به اهداف و هدر دادن فرصت‌های پیشرفت با اتکا به استعدادها و امکانات خود نیست.

ایران در چهارچوب قوانین خود با سازمان‌های بین‌المللی همکاری می‌کند

تهران- ایرنا- عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام عملکرد دولت سیزدهم در خنثی سازی تحریم‌ها را مثبت ارزیابی کرد و گفت: استفاده از ابزار غیرقانونی تحریم باعث نظم جدید در جایگزینی ارز جهان روا یا ملی شده و روی‌آوری به سایر ارزها به دلیل مصون ماندن از دلار و جنگ‌های ارزی در دنیا مورد توجه قرار گرفته است. به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، این روزها بسیاری از جوانان، ایران را با کشورهای همسایه مقایسه می‌کنند و معتقدند در زمینه اقتصادی این کشورها شرایط بهتری دارند. محمدجواد ایروانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگویی که با خبرنگار اقتصادی ایرنا داشت به پرسش‌ها و ابهامات مطرح شده در این زمینه پاسخ داد که در ادامه می‌خوانید.

چنانچه موضوعی مستحدثه در جامعه‌‌ اسلامی بروز کند که منجر به چالش و آشفتگی در مناسبات زندگی و تعاملات مردم شده و امور اداری کشور را مختل کند و در شرایط حادث‌شده این موضوع در شرع و قانون تصریح کامل مشاهده نشود، از منظر مصلحت می‌‌‌توان ضوابطی معین کرد تا حقوق مردم حفظ و رعایت گردد.

سیستم سهمیه‌‏بندی به گونه‌‏ای بود که رانت‏ خواری‏‌های عظیم را از واردات تا عمده ‏فروشی و از عمده ‏فروشی تا خرده‏ فروشی و در نهایت تا مصرف حذف می‌کرد

اولین محور تحول در ادبیات سنتی نئولیبرالی رهاسازی نرخ ارز است که معمولاً با اسم رمز حذف یارانه پنهان در سیاستگذاری های اقتصادی دنبال می شود. برخی معتقدند مابه التفاوت قیمت کالاها و خدمات بر مبنای نرخ ارز غیررسمی در بازار با قیمت های موجود آن کالاها، یارانه ی پنهان است این به آن معنا است که نوسان روزانه و غیرمتعارف در نرخ ارز غیررسمی موجب نوسان در قیمت ها می شود. این در حالی است که به طرف درآمد که تعیین کننده توانایی قدرت خرید است بی توجهی می شود و مبنای بسیاری از تصمیم گیری های اقتصادی منبعث از تفکّر دولت زدایی و رهاسازی و آنارشی قیمت ها قرار می گیرد. نتیجه ی این الگوی محاسباتی غیرواقعی، سربرآوردن امواج افزایش مداوم قیمت تمام شده در تمامی کالاها و خدمات و بروز تورّم، بی ثباتی و در نهایت نابرابری مستمر در اقتصاد و جامعه ایرانی است که پیامدهای اجتناب ناپذیر آن را در آینده شاهد خواهیم بود.

طرح مسئولیت، اهداف، ساختار و وظایف بانک مرکزی جمهوری اسلامی -که ظاهرا یکی از اجزای چهارگانه طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران است- طرحی برای تراشیدن از اقتدار دولت و محروم‌کردن آن از ابزارهای اصلی ایفای وظیفه ذاتی در ایفا، استیفا و دفاع از حقوق مردم و کیان انقلاب اسلامی، حرکت به سوی نادولتی است که مقدمه ورود به دوران پسرفت است و بر همه فرض است که درجهت اقتدار دولت مستقر و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران حرکت کنیم.

دولت یک سیستم بزرگ و پیچیده است که مسئولیت‌های متعددی در ابعاد مختلف برعهده دارد و جهت‌گیری‌های دولت برآمده از نظام فکری حاکم بر آن است. جریانات فکری مختلف و گروه‌های مختلف فکری هریک برآمده از خاستگاه فکری خود بایدونبایدهایی برای دولت ترسیم می‌کنند و دولت درنهایت در یک چهارچوب فکری قرار گرفته و حرکت می‌کند. نگاهی تاریخی به دوره‌های مختلف نشان‌دهنده میزان نفوذ جریان‌های فکری متفاوت در دولت بوده است. بر همان اساس می‌توان عملکرد دولت‌ها و میزان مسئولیت‌پذیری هدایت‌کنندگان فکری و عملی دولت‌ها را در ادوار مختلف بررسی کرد. مقام‌معظم‌رهبری در سخنرانی آغاز سال ۱۳۹۵ در جمع زائران و مجاوران امام هشتم(ع) دو جریان فکری عمده را معرفی کردند و فرمودند که تلاش دارند گفتمانی در بین نخبگان جامعه ترویج کنند و به‌تدریج آن را در میان مردم و افکار عمومی سرریز کنند. در داخل و خارج کشور این فکر را دارند ترویج می‌کنند و به شکل‌های گوناگون و با بیان‌های مختلف در وسایل ارتباط‌جمعی دنیا گسترش می‌دهند و کسانی را می‌گمارند برای اینکه بتوانند این فکر را در میان ملت ما گسترش بدهند، البته در داخل هم همین‌طور که عرض کردیم کسانی هستند که این فکر را قبول دارند و قبول کرده‌اند و تلاش می‌کنند که آن را به دیگران هم بقبولانند که ملت ایران بر سر دوراهی قرار دارد و چاره‌ای ندارد جز اینکه یکی از این دو راه را قبول کند و آن دو راه عبارتند از اینکه یا با آمریکا کنار بیاید یا باید به‌طور دائم فشارهای آمریکا و مشکلات ناشی از آن را تحمل کند. درمقابل تفکر و گفتمان دیگری است؛ این دوراهی غلط و دروغ است اما یک دوراهی دیگر وجود دارد یا باید مشکلات تحریم را تحمل کنیم یا به‌وسیله اقتصاد مقاومتی ایستادگی کنیم. در ادامه مقام‌معظم‌رهبری ۱۰ نقطه کار مطرح می‌کنند.

دو چارچوب یا دو تا پارادایم در مورد نظام بانکی وجود دارد. در دنیا نظام بانکی و شبکه بانکی بر مبنای پیشبرد سود است و در پارادایم بدون ربا شراکت داریم. ایران اولین کشوری بود در جهان که در سال 1362 قانون عملیات بانکی بدون ربا را تصویب کرد، آن هم به‌صورت فراگیر و نه دوگانه با ربوی و اسلامی‌ که برخی کشورها اجرا می‌کنند، این یک اقدام خیلی مهم در اقتصاد جمهوری اسلامی‌ایران و در تاریخ بانکداری بود، مفهومش این هست که بانک‌ها و نظام پولی بیشتر در خدمت رفاه مردم و اهداف رشد و توسعه اقتصادی کشور باید باشند.