بسم ا... الرحمن الرحیم
جناب آقای هونگ نام کی 27/7/1399
وزیر محترم اقتصاد و مالیه کره جنوبی
با احترام
همان طور که می دانید، پيش از آغاز تحريم‌هاي امريكا، كره جنوبي از ايران، نفت خام و ميعانات گازي خریداری کرده اما هنوز آن را تسویه نکرده است. آن هم در شرايطي كه ايران زير فشار شديدترين تحريم‌هاي اقتصادي قرار دارد. شما حتي براي تسويه بدهي‌تان از طريق تهاتر اجناس مورد نياز ايران، همكاري نكرده‌اید. اجناسي كه الزاما تحريم هم نيستند. در ايران ضرب‌المثل مهمي داريم. «در هميشه روي يك پاشنه نمي‌چرخد.» شاهدي براي توجه به عقلانيت و دورانديشي. ايراني‌ها گاهي اين ضرب‌المثل را در پاسخ به كسي كه آزاري متوجه‌شان كرده باشد نيز به كار مي‌برند، يعني جواب اين نامهرباني خودتان را خواهيد ديد.
«ما علاوه بر معافيت واردات نفت از ايران، معافيت استفاده از «وون» براي مبادلات مالي با ايران را هم گرفته‌ايم تا بتوانيم با استفاده از سيستم پرداخت با واحد پول كشورمان (وون) تجارت بين دو كشور را ادامه دهيم.» اين را «يو جانگ هيان»، سفير كره جنوبي در ايران، آبان‌ماه 1397 در مصاحبه‌اي اعلام کرد. آن روزها، كره جنوبي در دوره معافيت 180 روزه امريكا قرار داشت. شما اما شرايطي را فراهم كرده بودید كه گرفتن پول براي ايراني‌ها ساده نبود. چطور؟ شما مي‌خواستید حدود 20 درصد پول مانده نفت ايران را به يورو تسويه كنید و مابقي را با «وون». اما مشكل اين بود كه ايران بايد كالاهاي كره‌اي را از انبارهاي منطقه‌اي شركت‌هاي كره‌اي تهيه مي‌كرد. عمدتا هم در امارات. هزينه تبديل «وون» به درهم، نيز بسيار زياد بود. چنان كه هيچ مقام مسوولي نمي‌توانست زير بار تصميم آن برود. تهيه كالا از بازار كره جنوبي هم 17 درصد ماليات براي ايران ثبت مي‌كرد! ايراني‌ها حاضر بودند كه 50 درصد پول نفت فروخته شده با يورو تسويه شود و 50 درصد ديگر با پول كره جنوبي. شما اما تنها 30 درصد تسويه با يورو را پذيرفتید. مذاكرات آنقدر طول كشيد كه دوره معافيت از تحريم تمام شد و پول ايران در كره جنوبي ماند.
بازار گسترده و جذاب ايران، زمانی محل حضور شرکت های مطرح کره ای بود، اما حال این شركت‌ها تحت فشار امريكا خودشان كركره‌ها را پايين كشيده و از ايران رفته‌اند. این موضوع بیشتر از آن که به ضرر اقتصاد ایران باشد به نفع آن است. توسعه روزافزون تولیدات شرکت های ایرانی و اقبال مردم ایران نسبت به مصرف این محصولات، نشان می دهد این اقدام شرکت های کره ای مانند جرقه ای برای رشد صنایع داخلی ایران عمل کرده است. بدیهی است در آینده امکان بازپس گرفتن بازار محصولات مشابه برای شرکت های کره ای به آسانی گذشته نیست و این رفتارهای غیرقانونی، موضوع تحریم کالاهای کره ای را به عنوان یک شریک تجاری نامطمئن و پیش بینی ناپذیر مطرح می سازد و همینطور در همکاری های راهبردی بین دو کشور در آینده تاثیر گسترده ای خواهد داشت.
شما بر خلاف کلیه قوانین و مقررات بین المللی و صرفا باً تکیه بر قوانین داخلی یک کشور ثالث (ایالات متحده) منابع ارزی ایران را بلوکه کرده اید و با رفتارهای یکجانبه گرایانه امریکا همراهی می کنید، بنابر این باید این نکته را به خاطر داشته باشید که با شکست کارزار فشار حداکثری علیه ایران و عقب نشینی آمریکا از رفتارهای خصمانه خود، آخرین کشوری خواهید بود که اجازه سرمایه گذاری، تجارت و بهره گیری از فرصت های گسترده بازار 80 میلیون نفری ایران و کار مشترک با بازارهای ثالث را خواهید داشت. از این رو تجدیدنظر فوری در سیاست هایی که تا کنون در رابطه با ایران اعمال کرده اید، ضروری است.
یادآور می شود خسارت تاخیر تادیه به نسبت دوره زمانی بلوکه کردن پول ایران و نیز زیان های وارد شده در دوران همه گیری ویروس کرونا و آسیب های ناشی از عدم دسترسی به غذا و دارو که حتی از تحریم های ثانویه آمریکا نیز معاف هستند، مورد مطالبه جدی ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران است. بدیهی است اگر دولت کره جنوبی اصرار به تبعیت بی چون و چرا از سیاست ها و اوامر هیات حاکمه تندرو و آشفته ایالات متحده دارد، بایستی هزینه های آن را متقبل شود.
دکتر محمدجواد ایروانی
استاد دانشگاه تهران و
وزیر اسبق امور اقتصادی و دارائی جمهوری اسلامی ایران